Η Επιτροπή Γυναικών Συγγραφέων του ΡΕΝ Greece έλαβε μέρος στο WWC Annual Meeting Online, OUR WRITING, OUR RESISTANCE, το οποίο διεξήχθη διαδικτυακά 7 – 8 Μαρτίου 2022.
Ακολουθεί η ομιλία της επικεφαλής Μάρθας Περάκη:
Καλησπέρα σας.
Χαιρόμαστε που παίρνουμε μέρος στο παγκόσμιο συνέδριο γυναικών συγγραφέων του PEN INTERNATIONAL. Είμαστε μια νεοσυσταθείσα επιτροπή που αποτελείται από 14 γυναίκες, με διαφορετικές ιδιότητες (συγγραφείς, ποιήτριες, γυναίκες που εργάζονται στο χώρο των εκδόσεων και του βιβλίου καθώς και αναγνώστριες).
Το πρώτο θέμα που θα θέλαμε να θίξουμε αφορά στην πρακτική διάκρισης ενός ατόμου με γνώμονα το φύλο του. Στην Ελλάδα σήμερα, αυτή η διάκριση γίνεται εις βάρος των γυναικών, γεγονός που αντικατοπτρίζεται στα ποσοστά συμμετοχής γυναικών σε θέσεις λήψης αποφάσεων αλλά και στην χρήση της γλώσσας (γλωσσικός σεξισμός) και στην συμπεριφορά με την άσκηση βίας σε βάρος τους.
Θέσεις γυναικών στον εκδοτικό χώρο στην Ελλάδα
Γυναίκες που εργάζονται στον εκδοτικό χώρο τονίζουν πως το ποσοστό γυναικών στο χώρο σε σχέση με αυτό των αντρών είναι κατά πολύ μικρότερο και ότι οι γυναίκες κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα, έχουν πολλούς ρόλους, η μητρότητα είναι ένας σημαντικός και μια αφορμή για να αναστέλλεται η επαγγελματική ανέλιξη μιας γυναίκας σε ηγετικές θέσεις.
Γλωσσικός Σεξισμός
Η παραδοσιακή χρήση του αρσενικού φύλου που επικρατεί για να εκφράσει και τα δύο φύλα δημιουργώντας ασάφεια ή η χρήση ανδρωνύμων όπου η γυναίκα προσφωνείται με το μικρό όνομα του συζύγου της είναι μόνο δύο παραδείγματα γλωσσικού σεξισμού στην Ελλάδα.
Άλλες περιπτώσεις αφορούν σε:
‘Ενα επίσης σημαντικό γλωσσικό θέμα, αφορά στη χρήση του όρου γυναικοκτονία. Μέχρι πολύ πρόσφατα, οι λέξεις ή εκφράσεις που χρησιμοποιούνταν από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αλλά και τους πολίτες ήταν, ανθρωποκτονία, έγκλημα πάθους, ή πολύ απλά ήταν η κακιά η ώρα.
Μορφές βίας κατά των γυναικών ή της θηλυκότητας
Η πρώτη μορφή η οποία έχει απασχολήσει την κοινή γνώμη στην Ελλάδα τα τελευταία δύο χρόνια της πανδημίας, είναι η αύξηση γυναικοκτονιών. Γυναίκες που υποχρεώθηκαν να παραμείνουν κοινωνικά αποκλεισμένες λόγω του κατ’ οίκον περιορισμού στο στενό πλαίσιο της οικογένειας ή της συμβίωσης με βίαιους συζύγους ή συντρόφους. Μόνο το 2021, καταγράφηκαν 19 γυναικοκτονίες στην Ελλάδα.
Επίσης, αύξηση παρατηρήθηκε στην εν γένει έμφυλη βία γυναικών και άλλων θηλυκοτήτων (λόγω της έκφρασης φύλου) όπως στην περίπτωση του Ζακ Κωστόπουλου, συγγραφέα, ακτιβιστή και μέλους της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας και των οροθετικών ανθρώπων. Οι θεσμοί στη χώρα μας έχουν ενστερνιστεί τα έμφυλα στερεότυπα και μεταθέτουν την ενοχή στο θύμα όπως έγινε στην περίπτωση του Ζακ ο οποίος κατηγορήθηκε για απόπειρα κλοπής και οπλοκατοχή σε μια προσπάθεια αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης από τα πραγματικά περιστατικά, κατηγορίες οι οποίες απεδείχθησαν αβάσιμες.
Το δεύτερο θέμα στο οποίο θα θέλαμε να αναφερθούμε είναι οι πρώτοι στόχοι της επιτροπής Ελληνίδων Συγγραφέων Ελλάδας. Μια και είμαστε μια νεοσυσταθείσα επιτροπή, τα πρώτα και κύρια θέματα που θα μας απασχολήσουν αφορούν:
- Στο πως μπορούμε να προωθήσουμε την ορθή χρήση της γλώσσας με σκοπό τη σταδιακή εξάλειψη των διακρίσεων και ανισοτήτων σε βάρος των γυναικών, στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα βιβλία (Πρωτοβάθμιας, Δευτεροβάθμιας και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης), και τα Κρατικά έγγραφα.
- Την σταδιακή μετάβαση από τις προκαταλήψεις και τα έμφυλα στερεότυπα σύμφωνα με τα οποία οι γυναίκες και άνδρες λαμβάνουν -συχνά αυθαίρετα και μη λογικά- διαφορετικά χαρακτηριστικά μεταξύ τους συντηρώντας τους κυρίαρχους έμφυλους ρόλους. Τέτοια στερεότυπα πολύ συχνά περιορίζουν την ανάπτυξη των φυσικών ταλέντων και ικανοτήτων τόσο των κοριτσιών όσο και των αγοριών, των γυναικών και αντρών, την εκπαιδευτική και επαγγελματική τους εμπειρία και τις εν γένει ευκαιρίες ζωής.
- Τα δικαιώματα Ελληνίδων Συγγραφέων και την ενθάρρυνση και στήριξη νέων συγγραφέων.
- Τρόπους στήριξης των συγγραφέων που καταδιώκονται για το έργο τους και προσπάθεια εξάλειψης προσπαθειών στοχοποίησης εξαιτίας του φύλου, της ταυτότητας φύλου ή της έκφρασης φύλου.
Σας ευχαριστούμε θερμά για το χρόνο σας.
***Το κείμενο υπογράφεται από την Επιτροπή Γυναικών Συγγραφέων του PEN Greece
- Μάρθα Περάκη (Επικεφαλής)
- Φιόνα Ανδρικοπούλου
- Τζούλια Γκανάτσου
- Λένα Διβάνη
- Δήμητρα Διδαγγέλου
- Χλόη Κουτσουμπέλη
- Μαντώ Μάκκα
- Κατερίνα Μαλακατέ
- Εριφύλη Μαρωνίτη
- Ελένη Παπαγεωργίου
- Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη
- Βίκυ Σγουρέλλη
- Στέλλα Τσίγγου
- Λίλια Τσούβα
