Εικόνα: Gorodenkoff/ Shutter Stock
“Η Διακήρυξη για την Υπεράσπιση της Φύσης δεν αφορά μόνο το περιβάλλον· αφορά την επιβίωση της γλώσσας, του πολιτισμού, και της φαντασίας. Οι συγγραφείς γνωρίζουμε ότι οι ιστορίες της ανθρωπότητας δεν μπορούν να υπάρξουν χωρίς τις ιστορίες της Γης. Παρουσιάζοντας αυτή τη διακήρυξη, το κίνημα του PEN επιβεβαιώνει ότι η υπεράσπιση της φύσης δεν μπορεί να διαχωριστεί από την υπεράσπιση της ελευθερίας της έκφρασης.” Burhan Sonmez, Πρόεδρος του PEN International
18 Σεπτεμβρίου 2025: Στο 91ο Συνέδριο του PEN International στην Κρακοβία (2-5 Σεπτεμβρίου 2025), το οποίο διοργανώθηκε σε συνεργασία με το PEN Πολωνίας, συγγραφείς απ’ όλον τον κόσμο παρουσίασαν τη Διακήρυξη του PEN International για την Υπεράσπιση της Φύσης. Το υπέγραψαν οι βραβευμένοι με Νόμπελ και Αντιπρόεδροι του PEN International J. M. Coetzee και Olga Tokarczuk, και η πολυβραβευμένη συγγραφέας και ακτιβίστρια Naomi Klein, μεταξύ άλλων διακεκριμένων συγγραφέων.
Διαβάστε τη Διακήρυξη για την Υπεράσπιση της Φύσης
Η διακήρυξη είναι ταυτόχρονα μια δήλωση και ένα κάλεσμα για δράση. Επιβεβαιώνει ότι, ακριβώς όπως και η λογοτεχνία, η φύση δεν γνωρίζει σύνορα. Ένα ποτάμι, ένα πουλί, ή μια ανάσα αέρα δεν μπορούν να περιοριστούν εντός τειχών ή σημείων ελέγχου. Οι συγγραφείς είναι μάρτυρες αυτής της αλήθειας και, μέσα από τα λόγια τους, πρέπει να υπερασπιστούν τη φύση ως αναπόσπαστο μέρος της ανθρώπινης φύσης μας. Αναγνωρίζει ότι η φύση έχει υπάρξει πάντα ο πρώτος σύντροφος και η μεγαλύτερη μούσα της ανθρωπότητας, εμπνέοντας την ποίηση, την αφήγηση ιστοριών, και τη φαντασία από πολιτισμό σε πολιτισμό και από γενιά σε γενιά. Όταν κάνουμε κακό στη φύση, κάνουμε κακό στη μεγαλύτερη μούσα μας· όταν την υπερασπιζόμαστε, υπερασπιζόμαστε την πεμπτουσία της δημιουργικότητας, της ελευθερίας, της ύπαρξής μας.
Σε μια εποχή που τα οικοσυστήματα καταρρέουν, και που αυτοί που μιλούν κατά της εκμετάλλευσης και της καταστροφής δέχονται απειλές ή φιμώνονται, το PEN International καλεί τους συγγραφείς παντού να δράσουν ως μάρτυρες, προστάτες, και οραματιστές. Αν ξαναφανταστούν τη σχέση μας με τον φυσικό κόσμο, οι συγγραφείς μπορούν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της ενσυναίσθησης και της επίγνωσης που απαιτείται για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
Παράλληλα, η Συνέλευση των Αντιπροσώπων υιοθέτησε ένα Ψήφισμα για την Κλιματική Δικαιοσύνη, αναγνωρίζοντας την κλιμακούμενη περιβαλλοντική “πολυκρίση” και επιβεβαιώνοντας ότι η κρίσιμη κατάσταση του κλίματος είναι βαθύτατο ζήτημα ανθρώπινων δικαιωμάτων. Το ψήφισμα προτρέπει τους συγγραφείς να υψώσουν τις φωνές τους ώστε να εμπνεύσουν συλλογική δράση, και καλεί τις κυβερνήσεις να καταργήσουν σταδιακά τα ορυκτά καύσιμα, να τιμούν τις συμφωνίες για το κλίμα, και να προστατεύουν την ελευθερία της έκφρασης ως ακρογωνιαίο λίθο του αγώνα για την κλιματική δικαιοσύνη.
Μαζί, η διακήρυξη και το ψήφισμα δυναμώνουν το μήνυμα του PEN International: η λογοτεχνία πρέπει να είναι δύναμη για τη συνείδηση, την ενσυναίσθηση, και τη μεταμόρφωση. Η υπεράσπιση της φύσης είναι η υπεράσπιση της ζωής, της γλώσσας, και της ελευθερίας της ίδιας.
Υπογράφουν
Burhan Sonmez
Jennifer Clement
Rick Bass
Olga Tokarczuk
- M. Coetzee
Naomi Klein
Yann Martel
Anthony Doerr
Sofi Oksanen
Vida Ognjenovic
Viv Groskop
Lemn Sissay
