PEN International: Επιστολή στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen

Το PEN International συμμετέχει στην έκκληση των εταίρων του προς την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen να διασφαλίσει ότι η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και η προστασία των δημοσιογράφων θα παραμείνουν σε υψηλή προτεραιότητα κατά την επόμενη πενταετία.

19 Ιουλίου 2024

Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Rue de la Loi 200

1049 Βρυξέλλες

Βέλγιο

Αγαπητή Πρόεδρε von der Leyen,

Σας γράφουμε ως μέλη των μέσων ενημέρωσης και του Τύπου, δημοσιογραφικών οργανώσεων και της ευρύτερης κοινότητας για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης για να σας συγχαρούμε για τον εκ νέου διορισμό σας ως Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να σας παροτρύνουμε να διασφαλίσετε ότι η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, η προστασία των δημοσιογράφων και η πρόσβαση των πολιτών της ΕΕ στη δημοσιογραφία δημοσίου συμφέροντος θα παραμείνουν υψηλές πολιτικές προτεραιότητες της Επιτροπής σας κατά την προσεχή θητεία.

Η προηγούμενη Επιτροπή έλαβε σημαντικά νομοθετικά και μη νομοθετικά μέτρα για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και την προστασία των δημοσιογράφων. Παρά τις αξιέπαινες αυτές προσπάθειες, η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης σε όλη την Ευρώπη υπόκειται σε σοβαρές απειλές και περιορισμούς, θέτοντας σε κίνδυνο τις δημοκρατικές αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με το έργο τους, οι δημοσιογράφοι υποστηρίζουν τις αξίες αυτές, καταπολεμούν την παραπληροφόρηση και συμβάλλουν στην καλύτερη λειτουργία των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Είναι σημαντικό η επόμενη Επιτροπή να εδραιώσει αυτή την κληρονομιά και να υποστηρίξει βιώσιμες και μακροχρόνιες λύσεις για την ενίσχυση του χώρου για την ελευθερία, τον πλουραλισμό και την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης, καθώς και τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα του τομέα των μέσων ενημέρωσης στην Ευρώπη.

Εμείς, οι οργανώσεις που υπογράφουμε, σας παροτρύνουμε θερμά να συνεχίσετε την κληρονομιά του απερχόμενου Αντιπροέδρου για τις αξίες και τη διαφάνεια και να διορίσετε εκ νέου έναν άλλο Αντιπρόεδρο με σαφή και ισχυρή εντολή να χρησιμοποιήσει όλους τους διαθέσιμους μηχανισμούς της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής, της νομοθεσίας και του προϋπολογισμού, για την προώθηση της ελευθερίας του Τύπου και την ασφάλειας των δημοσιογράφων. Ειδικότερα, σας προτρέπουμε να αναφέρετε ρητά την εντολή αυτή στη συνοδευτική επιστολή σας προς έναν από τους Αντιπροέδρους, καθιερώνοντάς την ως πολιτική προτεραιότητα για την επόμενη πενταετή θητεία.

Ζητάμε ο Αντιπρόεδρος να έχει μια επαρκώς ισχυρή και εκτεταμένη εντολή για να ασχοληθεί με τα ακόλουθα:

1. Ενίσχυση της ΓΔ Connect (Γενική Διεύθυνση Επικοινωνιακών Δικτύων, Περιεχομένου και Τεχνολογιών), ώστε να ηγηθεί στα μέσα ενημέρωσης:

Να εγγυηθεί ότι η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης παραμένει πολιτική προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και να εξασφαλίσει ειδικό προϋπολογισμό και αύξηση των ανθρώπινων πόρων στη ΓΔ Connect, ώστε να ενεργεί ως Γενική Διεύθυνση για την ελευθερία και τον πλουραλισμό των μέσων ενημέρωσης -ως ενισχυμένος φορέας εντός της Επιτροπής. Αυτό θα εξασφάλιζε τις αναγκαίες συνέργειες και τη συνεκτική εφαρμογή μεταξύ των πολιτικών για την ψηφιακή τεχνολογία και τα μέσα ενημέρωσης, ιδίως όσον αφορά την τεχνητή νοημοσύνη, τα πνευματικά δικαιώματα και τους κανόνες για τα οπτικοακουστικά μέσα, καθώς και τη νομοθεσία για τις ψηφιακές υπηρεσίες.

2. Να γίνει πραγματικότητα η νομοθεσία της ΕΕ για τα μέσα ενημέρωσης:

– Διασφάλιση της φιλόδοξης εφαρμογής της ευρωπαϊκής πράξης για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης για την προώθηση της ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης, τη στήριξη των μέσων δημόσιας υπηρεσίας, την οικοδόμηση της οικονομικής βιωσιμότητας των μέσων ενημέρωσης και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Υπηρεσιών Μέσων Ενημέρωσης («το Συμβούλιο») ώστε, μεταξύ άλλων, να προβεί σε ουσιαστικές διαβουλεύσεις με την κοινωνία των πολιτών.

– Διασφάλιση ενδελεχούς και ουσιαστικής αξιολόγησης κάθε σχετικού μέσου και νομοθεσίας της ΕΕ που θα μπορούσε να επηρεάσει την ελευθερία του Τύπου.


3. Προώθηση της ασφάλειας των δημοσιογράφων:

– Φιλόδοξη αναθεώρηση της Σύστασης σχετικά με την προστασία, την ασφάλεια και την ενδυνάμωση των δημοσιογράφων του 2021, ώστε να προωθηθούν οι συνεχιζόμενες προσπάθειες των κρατών μελών για τη βελτίωση της ασφάλειας των δημοσιογράφων, εντός και εκτός διαδικτύου.

– Σε συνεργασία με την κοινότητα για την ελευθερία του Τύπου, παροχή υποστήριξης και καθοδήγησης σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ σύμφωνα με τη Σύσταση σχετικά με την προστασία, την ασφάλεια και την ενδυνάμωση των δημοσιογράφων, την οδηγία κατά της SLAPP, τη σύσταση κατά της SLAPP(αβάσιμες μηνύσεις ή αγωγές που κατατίθενται από κάποιο ισχυρό πρόσωπο ή οργανισμό ενάντια σε μη κυβερνητικά πρόσωπα, οργανισμούς και δημοσιογράφους, που εκφράζουν κριτική σχετικά με ζήτημα δημοσίου ενδιαφέροντος) και τις συστάσεις των ετήσιων εκθέσεων για το κράτος δικαίου.


4. Ενίσχυση του πλουραλισμού των παρόχων μέσων ενημέρωσης και διασφάλιση της βιωσιμότητας των μέσων ενημέρωσης εντός και εκτός διαδικτύου:

– Χρησιμοποίηση των μηχανισμών στο πλαίσιο του Νόμου Ψηφιακών Υπηρεσιών και της Ευρωπαϊκής Πράξης για την Ελευθερία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης για την ενίσχυση της θέσης της ευρωπαϊκής δημοσιογραφίας στο ψηφιακό περιβάλλον και την ενίσχυση των μέσων ενημέρωσης απέναντι στην αυξανόμενη εμφάνιση των διαδικτυακών πλατφόρμων και της τεχνητής νοημοσύνης.

– Καθιέρωση ειδικής στρατηγικής χρηματοδότησης για τα ειδησεογραφικά μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένου ενός νέου προγράμματος για τη δημοσιογραφία ως μέρος του επόμενου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου, και διασφάλιση της συνεχούς υποστήριξης των συνεχιζόμενων πρωτοβουλιών χρηματοδότησης.


5. Ενίσχυση της δράσης της ΕΕ για το κράτος δικαίου:

– Φιλοδοξία και δημιουργικότητα όσον αφορά την εφαρμογή του κανονισμού του 2020 σχετικά με ένα γενικό καθεστώς όρων για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης, εξαρτώντας τα κονδύλια της ΕΕ από προϋποθέσεις όταν οι παραβιάσεις της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης στα κράτη μέλη παραβιάζουν το κράτος δικαίου και τις αξίες της Συνθήκης της ΕΕ, όπως αυτές σχετίζονται με τον προϋπολογισμό της ΕΕ (με σκοπό το ενδεχόμενο ανοίγματος και τροποποίησης του κανονισμού του 2020, εάν δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτόν τον ρόλο).

– Περαιτέρω ενίσχυση του διαλόγου γύρω από τον Ετήσιο Κύκλο Κράτους Δικαίου (και την Έκθεση) για τον έλεγχο και τη βελτίωση των μέτρων που λαμβάνουν τα κράτη μέλη με στόχο την απτή βελτίωση της ζωής και του έργου των δημοσιογράφων και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης στα θεσμικά όργανα της ΕΕ για τη διασφάλιση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης ως μέρος του κράτους δικαίου.

Σας ευχαριστούμε για την εξέταση των αιτημάτων μας.

Υπογράφουν:

1.      Albanian Media Institute

2.      ARTICLE 19

3.      Association of European Journalists (AEJ Belgium)

4.      Cartoonists Rights

5.      Center for Independent Journalism (CIJ Hungary)

6.      Committee to Protect Journalists

7.      Community Media Forum Europe (CMFE)

8.      European Broadcasting Union (EBU)

9.      European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF)

10.  European Federation of Journalists (EFJ)

11.  Faktograf – The Association for the Informed Public

12.  Free Press Unlimited (FPU)

13.  Global Forum for Media Development (GFMD)

14.  IFEX

15.  Initiative for Freedom of Expression-Turkey (IFoX)

16.  International Media Support (IMS)

17.  International Press Institute (IPI)

18.  IPS Communication Foundation/ bianet

19.  Lie Detectors

20.  Media Diversity Institute (MDI)

21.  OBC Transeuropa (OBCT)

22.  PEN International

23.  Platform for Independent Journalism (P24)

24.  Reporters Without Borders (RSF)

25.  Society of Journalists (Warsaw)

26.  South East Europe Media Organisation -SEEMO