Έκθεση βασισμένη σε έρευνα με σκοπό να αξιολογηθεί το επίπεδο παροχής υπηρεσιών διερμηνείας από/στα Κουρδικά και Τουρκικά στις αίθουσες δικαστηρίων της Τουρκίας, καθώς και να καταγραφούν οι εμπειρίες κατηγορουμένων που επιθυμούν να καταθέσουν, να κάνουν δηλώσεις ή
να ασκήσουν την υπεράσπισή τους στη μητρική τους γλώσσα.
Το PEN Νορβηγίας ανακοινώνει την κυκλοφορία δύο σημαντικών εκθέσεων που αφορούν κρίσιμα ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία:
- Έκθεση για τα Γλωσσικά Δικαιώματα των Κούρδων στα δικαστήρια της Τουρκίας
Πρόκειται για μια εκτενή ποσοτική και ποιοτική έρευνα που βασίζεται σε συνεντεύξεις με 240 κρατούμενους/ες, οι οποίοι/ες περιγράφουν την εμπειρία τους στην προσπάθεια να χρησιμοποιήσουν τη μητρική τους γλώσσα – τα κουρδικά – σε δικαστήρια και αστυνομικά τμήματα. Η έκθεση καταγράφει συστηματικά τις παραβιάσεις γλωσσικών δικαιωμάτων και αναδεικνύει τις απορρέουσες συνέπειες στην πρόσβαση στη δικαιοσύνη.
- Τελική Έκθεση του Έργου για τα Κατηγορητήρια στην Τουρκία, 2022–2025
Η παρούσα μελέτη αναλύει 11 χαρακτηριστικά κατηγορητήρια σε ποινικές υποθέσεις εναντίον δημοσιογράφων, δικηγόρων και μελών της Κοινωνίας Πολιτών. Η έκθεση εξετάζει το πώς διαμορφώνονται οι κατηγορίες, τις πολιτικές προεκτάσεις τους και τις επιπτώσεις τους στη θεμελιώδη αρχή του κράτους δικαίου.
Η Έκθεση περιλαμβάνει:
- Ιστορική αναδρομή των νομικών ρυθμίσεων για τη χρήση της κουρδικής γλώσσας στην Τουρκία
- Ισχύουσες νομικές ρυθμίσεις σχετικά με την πρόσβαση σε διερμηνέα για κατηγορούμενους σε δίκες στην Τουρκία
Επί του παρόντος δεν υπάρχει καμία τυποποίηση ως προς την παροχή εκπαίδευσης ή κατάρτισης για τους διερμηνείς στην Τουρκία.
Τα άτομα που επιθυμούν να ασκήσουν διερμηνεία σε δικαστικές αίθουσες αρκεί να απευθυνθούν σε Συμβολαιογράφο, ο οποίος επικυρώνει υπεύθυνη δήλωση σχετικά με την επάρκειά στη γλώσσα. Δεν απαιτείται κανένα επίσημο προσόν πέραν της ολοκλήρωσης της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (λυκείου).
- Έρευνα σε 225 κατηγορούμενους κουρδικής μητρικής γλώσσας, σε νομικές υποθέσεις όλων των βαθμίδων του δικαστικού συστήματος, κατά την περίοδο 2016–2022.
Σκοπός της έρευνας είναι η αξιολόγηση του επιπέδου παροχής υπηρεσιών διερμηνείας από τα κουρδικά στα τουρκικά στις δικαστικές αίθουσες της Τουρκίας, καθώς και η καταγραφή των εμπειριών κατηγορουμένων που επιθυμούν να καταθέσουν, να δώσουν απολογία ή να παρουσιάσουν την υπεράσπισή τους στη μητρική/πρώτη τους γλώσσα, την κουρδική.
- Συνεντεύξεις με διερμηνείς
Με σκοπό την κατανόηση της παροχής διερμηνείας από την οπτική του/της ενεργού διερμηνέα, το PEN Norway πραγματοποίησε έρευνα σε αρκετούς/ές διερμηνείς που εργάζονται μεταξύ κουρδικής και τουρκικής γλώσσας.
- Συνεντεύξεις με δικηγόρους
Με σκοπό την κατανόηση της κατάστασης από την οπτική των δικηγόρων που εργάζονται με κουρδόφωνους εντολείς, το PEN Norway πραγματοποίησε έρευνα σε αρκετούς/ές δικηγόρους, οι οποίοι/ες εργάζονται σχεδόν αποκλειστικά με Κούρδους και κουρδόφωνους πελάτες.
- Συμπεράσματα και Συστάσεις
Τα αποτελέσματα της έρευνας για τα γλωσσικά δικαιώματα των Κούρδων στις δικαστικές αίθουσες της Τουρκίας που διεξήχθη από δύο δικηγόρους για λογαριασμό του PEN Norway το 2022/3, με σχέδιο έκθεσης που δημοσιεύτηκε το 2023 και έρευνα σε 225 κατηγορούμενους των οποίων η πρώτη γλώσσα ήταν τα κουρδικά και οι οποίοι είτε κρατούνταν σε φυλακή είτε ήταν κατηγορούμενοι σε δικαστική υπόθεση στην Τουρκία σε οποιοδήποτε επίπεδο του δικαστικού συστήματος (από το αστικό έως το Ανώτατο Ποινικό Δικαστήριο) μεταξύ 2016-2022 καταδεικνύουν:
- τη συνεχιζόμενη σαφή προκατάληψη τόσο κατά της ίδιας της γλώσσας όσο και κατά των κατηγορουμένων που εκφράζουν την επιθυμία να χρησιμοποιήσουν αυτή τη γλώσσα
- ότι, κατά τη γνώμη των ερωτηθέντων, η επιλογή τους να χρησιμοποιήσουν την πρώτη τους γλώσσα είχε, κατά τη γνώμη τους, αρνητικές επιπτώσεις στην έκβαση της υπόθεσής τους
- ότι το 99% των κατηγορουμένων που συμμετείχαν στην έρευνα δεν ενημερώθηκε από την αστυνομία που έλαβε τις αρχικές τους καταθέσεις (πολλές από τις οποίες αποτελούν τη βάση ολόκληρων κατηγορητηρίων) για το δικαίωμά τους να δώσουν τις καταθέσεις τους στη γλώσσα τους
- ότι οι κατηγορίες, πριν από την κατάθεσή τους, δεν εξηγήθηκαν στο 62% των κατηγορουμένων που συμμετείχαν στην έρευνα, στη γλώσσα τους ή σε γλώσσα που θα μπορούσαν να κατανοήσουν καλύτερα
- ότι, παρόλο που το 52% των κατηγορουμένων που συμμετείχαν στην έρευνα εξέφρασαν την επιθυμία να χρησιμοποιήσουν την πρώτη τους γλώσσα (είτε κατά τη διάρκεια της κατάθεσής τους είτε κατά τη διάρκεια της δίκης τους) το 63% αυτών των αιτημάτων απορρίφθηκε
- ότι το 78% των κατηγορουμένων που συμμετείχαν στην έρευνα δεν πίστευαν ότι ο διερμηνέας μετέφερε με ακρίβεια τις δηλώσεις τους (προφορική κατάθεση) στο δικαστήριο
- ότι το 68% των κατηγορουμένων που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι ο δικαστής έκανε παρατηρήσεις σχετικά με το αίτημά τους να χρησιμοποιήσουν την κουρδική γλώσσα, πολλές από τις οποίες, αν εξετάσει κανείς τις απαντήσεις, ήταν υποτιμητικές, αναφερόμενες στην κουρδική γλώσσα στην καλύτερη περίπτωση ως «άγνωστη γλώσσα»
- ότι τα δικαστικά έγγραφα δεν εξηγήθηκαν στο 99% των κατηγορουμένων που συμμετείχαν στην έρευνα στη γλώσσα τους
- ότι το 53% των κατηγορουμένων που συμμετείχαν στην έρευνα δέχθηκε τη συμβουλή να παραιτηθεί από διερμηνέα προκειμένου να επιταχυνθεί η διαδικασία
- το 47% των κατηγορουμένων πίστευε ότι η ανεπάρκεια της δυνατότητας κατανόησης επηρέασε την έκβαση της δίκης.
Όσον αφορά το επίπεδο των προσόντων και του επαγγελματισμού που επιδεικνύουν οι διερμηνείς δικαστηρίων στην Τουρκία, η έρευνα διαπίστωσε ότι:
- το 99% των κατηγορουμένων που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσε ότι θα επιθυμούσε τυποποιημένες, υψηλής ποιότητας, επαγγελματικές υπηρεσίες διερμηνείας κουρδικών/τουρκικών στα δικαστήρια της Τουρκίας
- ότι το 79% των κατηγορουμένων που συμμετείχαν στην έρευνα θεώρησαν ότι το δικαστήριο μπορεί να συμπεριφέρθηκε αρνητικά απέναντί τους λόγω της χρήσης της μητρικής τους γλώσσας ή του αιτήματός τους να παρουσιάσουν την υπεράσπισή τους στη μητρική τους γλώσσα
- ότι το 92% των κατηγορουμένων που συμμετείχαν στην έρευνα τάχθηκε υπέρ της θέσπισης των απαραίτητων προτύπων και κριτηρίων με τα οποία θα πρέπει να συμμορφώνονται οι Κούρδοι διερμηνείς.
ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΟΥΡΔΩΝ ΣΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ
ΤΕΛΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΗΤΗΡΙΑ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ, 2022–2025
